ASM TIBBİ ATIK YÖNETİMİ PLANI

I-GENEL BİLGİLER

 

I.1. SAĞLIK KURULUŞUNUN ADI:HAMİTLER  AİLE SAĞLIĞI MERKEZİ

 

I.2.ADRESİ:HAMİTLER MH. NAR SK. NO:7 OSMANGAZİ BURSA 

 

I.3.TELEFON NUMARASI:224 249 40 25

 

I.4.FAKS NUMARASI:………….

 

II-İDARİ BİLGİLER

 

II.1. TIBBİ ATIK SORUMLUSU: Dr. İLKER KAT

 

II.2. TIBBİ ATIK SORUMLUSUNUN TELEFON NUMARASI:505………

 

II.3. TIBBİ ATIK SORUMLUSUNUN E-POSTA ADRESİ:………….@..........

II.4. SAĞLIK KURULUŞU YATAK SAYISI :YOK

II.5.SAĞLIK KURULUŞU HASTA SAYISI:………

 

II.6 PLANIN DÖNEMİ: 1 HAZİRAN 2018-31 ARALIK 2018 

 

 

 

 

III- TIBBİ ATIK YÖNETİMİ

 

 

III.1.   ATIK MİNİMİZASYONU

 

III.1.a)  Evsel atıkların oluşumunun ve miktarının azaltılması amacı ile yapılacak çalışmalar: Birimdeki tüm Aile Hekimleri ve Aile Sağlığı Elemanlarına tıbbi atıklardan sorumlu hekim tarafından, evsel atıkların kaynağında azaltılması çalışmaları hakkında hizmet içi eğitim verilmektedir.

III.1.b) Ambalaj atıkların oluşumunun ve miktarının azaltılması amacı ile yapılacak çalışmalar :  Birimdeki tüm Aile Hekimleri ve Aile Sağlığı Elemanlarına tıbbi atıklardan sorumlu hekim tarafından, ambalaj atıklarının kaynağında azaltılması ve bertaraf edilmesi çalışmaları ile ilgili hizmet içi eğitim programları düzenlenmektedir.

III.1.c)  Tıbbi atıkların oluşumunun ve miktarının azaltılması amacı ile yapılan çalışmalar: Hangi atıkların tıbbi atık ,hangi ürünlerin evsel atık ya da geri dönüştürülebilir olduğu konusunda birim içi denetimlerde ve hizmet içi eğitimde personellere bilgiler verilmektedir. Atıkların oluşumunun azaltılması amacıyla gereksiz tek kullanımlık ürünlerin alımından kaçınılmakta, oluşan atıklar için kaynağında ayrım yapılmaktadır. İğne uçları için ayrı kutular bulundurulmaktadır. Belediyemizin geri dönüşüm tesisi bulunduğundan, tek kullanımlık tıbbi ürünlerin ambalajları geri dönüşüm için ayrı olarak toplanmaktadır. Bu tür atıklarımız Belediyemizce evsel atıklarla aynı zamanda, ayrı olarak toplanmaktadır.

III.1.d)  Tehlikeli atıkların oluşumunun ve miktarının azaltılması amacı ile yapılan çalışmalar: Aile Sağlığı Birimimizde tehlikeli atık oluşmamaktadır.

 

III.2.   TIBBİ ATIKLARIN KAYNAĞINDA AYRI TOPLANMASI VE BİRİKTİRİLMESİ

 

III.2.a)  Enfeksiyon yapıcı atıkların kaynağında ayrı toplanması ve biriktirilmesi, bu amaçla kullanılacak toplama ekipmanları ve özellikleri: Enfeksiyon yapıcı atıkların (Kan ve kan ürünleri, vücut sıvıları, tüm bunlarla kontamine olmuş nesneler, tamponlar, vb. kullanılmış operasyon giysileri, kumaş, önlük, maske eldiven,  hastanın kullanmış olduğu peçete, bardak, dil basacağı gibi ürünler) toplanacağı ekipman hekimin ve aile sağlığı elemanının kolay ulaşabileceği bir konumda olmalıdır.

Bu atıkların toplanmasında; yırtılmaya, delinmeye, patlamaya ve taşımaya dayanıklı, en az 10 kg. kaldırma kapasiteli, üzerinde görülebilecek büyüklükte ve her iki yüzünde siyah renkli “uluslararası biyotehlike” amblemi ile siyah renkli harflerle yazılmış “DİKKAT! TIBBİ ATIK” ibaresini taşıyan KIRMIZI renkli plastik torbalar kullanılır.

Torbalar en fazla ¾ oranında doldurulur, ağızları sıkıca bağlanır ve gerekli görüldüğü hallerde her bir torba yine aynı özelliklere sahip diğer bir torbaya konarak, kesin sızdırmazlık sağlanır. Bu torbalar hiçbir şekilde geri kazanılamaz ve tekrar kullanılamaz. Tıbbi atık torbalarının içeriği hiçbir şartta sıkıştırılamaz, tıbbi atıklar torbasından çıkarılamaz, boşaltılamaz ve başka bir kaba aktarılamaz. 

 

 III.2.b) Kesici-delici atıkların kaynağında ayrı toplanması ve biriktirilmesi, bu amaçla kullanılacak toplama ekipmanları ve özellikleri:

Kesici-delici atıklar; batma, delme, sıyrık ve yaralanmalara sebep olabilecek atıklardır.

Bunlar (enjektör iğnesi, deri altı girişim iğneleri, sütur iğneleri, iğne içeren diğer araçlar, lam-lamel, kırılmış çam parçaları, bistüri, vb. kesici, delici el aletleri), diğer tıbbi atıklardan ayrı olarak, delinmeye, yırtılmaya, kırılmaya ve patlamaya dayanıklı, su geçirmez ve sızdırmaz; açılması ve karıştırılması mümkün olmayan, üzerinde siyah renkli “uluslararası biyotehlike amblemi” ile siyah harflerle yazılmış “DİKKAT! KESİCİ VE DELİCİ TIBBİ ATIK” ibaresi taşıyan, plastik veya aynı özelliklere sahip lamine kartondan yapılmış SARI renkte enfekte atık kovasına yerleştirilip, en çok ¾ oranında doldurulup ağzı kapatılır ve kırmızı renkli torbaya konur.

Kesici-delici tıbbi atık kapları dolduktan sonra kesinlikle sıkıştırılamaz, açılamaz, boşaltılamaz ve geri kazanılamaz.

III.2.c) Patolojik atıkların kaynağında ayrı toplanması ve biriktirilmesi, bu amaçla kullanılacak toplama ekipmanları ve özellikleri:

Organ ve doku parçaları, tıbbi müdahale sırasında ortaya çıkan vücut sıvıları uygun emici maddeler (pamuk, sargı bezi, spanç, vb.) ile yoğunlaştırılarak tıbbi atık torbasına konacaktır.

Bu biriktirme kapları, dolduktan sonra kesinlikle açılamaz, boşaltılamaz ve geri kazanılamaz. Herhangi bir kimyasalla muamele görmemiş kan torbaları ve kan yedekleri dahil vücut parçaları ve organları, kırmızı renkli tıbbi atık torbalarında toplanabilir.

 

III.3.   TIBBİ ATIKLARIN TAŞINMASINDA KULLANILACAK EKİPMAN VE ARAÇLAR

III.3.a)Taşıma konteynerinin özellikleri:

  Tıbbi atık torbaları, sağlık kuruluşu içinde, bu iş için eğitilmiş personel tarafından paslanmaz metal, plastik veya benzeri malzemeden yapılmış, yükleme-boşaltma esnasında torbaların hasarlanmasına veya delinmesine yol açabilecek, keskin kenarlı olmayan, yüklenmesi, boşaltılması, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay, sadece bu iş için ayrılmış kapaklı, turuncu renkli konteyner/kap/kova ile toplanır ve taşınır. Bunların üzerinde yine siyah renkli “uluslararası biyotehlike amblemi” ile siyah harflerle yazılmış “DİKKAT! TIBBİ ATIK” ibaresi bulunur. En az 0,8 metreküp  hacminde ve aile sağlığı merkezinin en az iki günlük tıbbi atığını alabilecek sayıdadır.     

III.3.b)Taşıma kap/kovalarının özellikleri:

 Tıbbi atık torbaları, sağlık kuruluşu içinde, bu iş için eğitilmiş personel tarafından paslanmaz metal, plastik veya benzeri malzemeden yapılmış,yükleme-boşaltma esnasında torbaların hasarlanmasına veya delinmesine yol açabilecek, keskin kenarlı olmayan, yüklenmesi, boşaltılması, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay, sadece bu iş için ayrılmış kapaklı, turuncu renkli  kap/kova ile toplanır ve taşınır. Tıbbi atığın oluştuğu kaynak sayısı kadardır.

III.3.c)Tekerlekli patolojik atık taşıma aracı özellikleri:

 Aile Sağlığı Merkezlerinde “Tekerlekli Patolojik Atık Taşıma aracı”na ihtiyaç yoktur.

 

III.4.   TIBBİ ATIK TOPLAMA EKİPMANLARININ BULUNDUĞU YERLER, TOPLAMA PROGRAMI VE TAŞIMA GÜZERGAHI

 

III.4.a)Tıbbi atık toplama ekipmanlarının bulunduğu yerler:

Tıbbi atık toplama kap/kovaları hasta muayene odası ,acil müdahale - enjeksiyon-pansuman odası, aile planlaması odası , açı odası - çocuk-gebe izlem odası ve  laburatuvarda bulunur.

III.4.b)Tıbbi atık toplama saati:

Hasta yoğunluğunun olmadığı ve çalışma saati sonunda.

III.4.c)Tıbbi atık taşıma araçlarının sağlık kuruluşu içerisinde izleyeceği güzergah:

III.4.a bendinde sayılan birimlerden alınarak, bekleme salonuna uğramadan geçici depolama konteynerine ulaşır.

 

III.5.    GEÇİCİ DEPOLAMA

III.5.a)Tıbbi atıkların geçici depolama birimi olarak konteyner kullanılmaktadır.

III.5.b) Geçici depolama amacıyla kullanılan konteyner, doğrudan güneş almayan, aile sağlığı merkezinin giriş çıkışına uzak, hastaların ulaşamayacağı ve çevreyi tehdit etmeyecek şekilde, atık kaynağına en yakın noktada bulunmaktadır.

III.5.c)Tıbbi atık geçici depolama biriminin özellikleri:

En az 0,8 metreküp kapasiteli, …. adet konteyner bulunmaktadır. Tıbbi atıklar bu geçici birimde, kırmızı renkli, ağzı sıkıca bağlı kırmızı renkli torbalarda bulunmaktadır. Soğutucu yoktur

 

III.6. TIBBİ ATIK TOPLAMA, TAŞIMA EKİPMANLARININ VE ARAÇLARININ TEMİZLİĞİ VE DEZENFEKSİYONU

III.6.a) Atık toplamada kullanılan konteynırlara poşet içinde konulan atıkların herhangi bir şekilde konteynır ile direkt teması olduğu anlaşıldığında dezenfeksiyon yapılır. Bu amaçla Klor ve Klor bileşikleri, Fenol ve türevleri, Alkoller (%70),vd. kullanılır. (Hypo, Deconex, Buraton, vb.)

III.6.b) Görevli personel çalışma sırasında tek kullanımlık eldiven ve maske kullanacaktır.

III.6.c) Dezenfeksiyon amacı ile kullanılacak dezenfektanlar: Klor ve Klor bileşikleri, Fenol ve türevleri, Alkoller (%70),vd. kullanılır. (Hypo, Deconex, Buraton, vb.)

III.7.  KAZA ANINDA ALINACAK ÖNLEMLER VE YAPILACAK İŞLEMLER

III.7.a) Tıbbi atıkların kaynağında ayrı toplanması, sağlık kuruluşu içinde taşınması ve geçici depolanması sırasında oluşabilecek yaralanmalar için alınacak önlemler ve yapılacak işlemler: Görevli personelin eğitim ve aşılanmasına önem verilmeli, en fazla altı ayda bir sağlık kontrolünden geçirilmeli, diğer koruyucu tedbirler alınmalıdır. Yaralanmalarda acil müdahale birimde yapılır.

III.7.b)Tıbbi atıkların kaynağında ayrı toplanması, sağlık kuruluşu içinde taşınması ve geçici depolanması sırasında oluşabilecek dökülme-yayılma ve diğer kazalarda alınacak önlemler ve yapılacak işlemler:

*Yukarıda belirtilen uygun standartlarda tıbbi atık torbası kullanılmalıdır.

*Torbalar ¾ oranında doldurulmalı, ağzı sıkıca bağlanmalı, gerek duyulursa yine aynı standartlardaki bir başka torbaya daha konarak kesin sızdırmazlık sağlanmalıdır.

*Torbaların içeriği kesinlikle sıkıştırılmamalı, torbadan çıkarılmamalı, başka bir kaba ya da torbaya aktarılmamalıdır.

*Taşıma mesafesi kısa olacak şekilde planlama yapılmalıdır.

*Kaza mahalli derhal temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.

III.7.c)Kazaların kayıt altına alınması ve raporlanması:

Kaza ile ilgili olarak hemen bir rapor düzenlenir. Raporda, kazanın oluş zamanı, aile sağlığı merkezinin hangi kısmında gerçekleştiği, kazaya karışan personel sayısı ve kimlikleri, kazanın oluş biçimi geniş bir şekilde açıklanır. Ayrıca kaza sonrası yapılan işlemler açıkça belirtilir. Kazaya karışan personelle birlikte, özel sağlık kuruluşu sahibi de raporu imzalar.

III.8.    TIBBİ ATIKLARIN TOPLANMASI VE TAŞINMASINDA GÖREVLENDİRİLEN PERSONEL

III.8.a)Ad-soyad ve iletişim bilgileri: Temizlik Personeli……………………………Tel No:………………………….

III.8.b)Görev tanımı:

Tıbbi atıkların diğer atıklar ile karışmadan biriktirilmesini ve emniyetle taşınmasını sağlayacak, tıbbi atık eğitimlerini takip edecek, kazalara ve yaralanmalara karşı tedbirler alacak, enfeksiyona karşı kendisini ve çevresindekileri koruyacak, tıbbi atık ekipmanlarının temin, bakım ve dezenfeksiyonunu sağlayacaktır. 

III.8.c)Çalışma sırasında kullanılacağı özel koruyucu giysi ve ekipmanların özellikleri ile bulunduğu yer:

Geçici depolama birimine en yakın ve uygun yerde, bir defalık kullanılmak üzere eldiven ve maske bulundurulmalıdır.

III.8.ç)Yetki Belgesi örneği planın ekinde yer alır.

Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri tarafından verilen eğitimlerde başarılı olanlara verilen “Yetki Belgesi”, “Tıbbi Atık Yönetim Planı”na eklenir.

III.8.d)Bağışıklanma ve sağlık kontrolü yapıldığına ilişkin bilgi planın ekinde yer alır.

Personelin Sağlık kontrolü ve bağışıklama bilgileri, işyeri sağlık birimi veya OSGB dosyalarında bulunmaktadır.

III.8.e)Eğitimi (Periyodik eğitim kayıtları planın ekinde yer alır). Aile sağlığı merkezinde sorumlu hekim tarafından sürekli verilecek olan eğitim dışında;

*Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İl Müdürlüklerince yapılacak periyodik eğitimler,

*Belediyelerce yapılacak periyodik  eğitimler, veya başka kurumlar tarafından yapılacak  periyodik eğitimler, “tıbbi atık yönetim planı”na eklenir.

 

 

III.9.    TIBBİ ATIKLARIN STERİLİZASYON/YAKMA TESİSİNE TAŞINMASI

III.9.a ) Sağlık kuruluşunda oluşan tıbbi atıklar, örneği ekte bulunan lisanslı taşıma firması  tarafından lisanslı sterilizasyon ve/veya yakma tesisine taşınarak bertarafı sağlanmaktadır. (ERA FATURASINDA YER ALAN BİLGİLER GİRİLEBİLİR)

III.9.b)  (ERA FATURASINDA YER ALAN BİLGİLER GİRİLEBİLİR)

III.9.c) …….haftada/3 günde 1 v.s

 

 

III.10.  TIBBİ ATIKLARIN STERİLİZASYON/YAKMA TESİSİ

 

III.10.a) . (ERA FATURASINDA YER ALAN BİLGİLER GİRİLEBİLİR-ERA DAN ÖĞRENİLECEK)

III.10.b) (ERA FATURASINDA YER ALAN BİLGİLER GİRİLEBİLİR-ERA DAN ÖĞRENİLECEK)

 

III.11.  KAYIT TUTMA, RAPORLAMA VE ATIK BEYANI

III.11.a) Sağlık kuruluşunda bir önceki yıl oluşan tıbbi atık miktarı: ….KG/YIL

III.11.b) Tıbbi atık miktarını kayıt altına alma, raporlama ve atık beyanından sorumlu personel (ad-soyad ve iletişim bilgileri) : DR……………………………..TELEFON………………………

III.11.c)Tıbbi atıklar, günlük 1 kilograma kadar ise, tıbbi atık alındı belgesi/makbuzu kullanarak teslim edilir. Bu miktarı aşan miktarlarda UATF kullanılır.

 

 

 

 

 

 

---